Sjaak van der Bliek zit als sportvisser in het bestuur van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Hij is bij de afgelopen verkiezingen met voorkeurstemmen voor Water Natuurlijk gekozen. Onderstaand geeft Sjaak een korte terugblik op zijn eerste jaar als waterschapsbestuurder.
Na de eerste twee vergaderingen was me duidelijk geworden hoe het in het bestuur van een Waterschap werkt. Men krijgt maandelijks een heel pak papier thuisgestuurd, bestaande uit vergaderstukken, beleidsnota’s, toelichtingen, vergaderingverslagen van het Dagelijks Bestuur en niet te vergeten allerlei informatief materiaal dat door vele instanties ter attentie van de bestuurders wordt toegestuurd. Daar boven op nog eens informatie over en van de Unie van Waterschappen, de Stowa en nog veel meer.
Het is onmogelijk om dat allemaal goed te bestuderen, dus maak je een keuze. Wat de agenda betreft: zorg je dat je weet waar het over gaat en verdiep je in de punten die je interesse hebben zodat je er eventueel zinnige dingen over kunt zeggen of de zaak kunt proberen te veranderen of bij te sturen als dat nodig mocht zijn. Dat is natuurlijk kort door de bocht, want ook samen met de andere leden van de fractie van “Water Natuurlijk” worden er onderwerpen uitgehaald en standpunten bepaald.
Agendapunten Zo kwamen voor de zomer o.a. aan de orde het collegeprogramma en meerjarenplan, de beleidsnota op milieugebied en het financieel verslag 2008. Maar ook aparte agendapunten, zoals een voorstel van enkele partijen om de zomer-schouw weer in te voeren in de polder Waarland, Woudmeer en Speketer. Veel inwoners van deze polders waren naar Edam gekomen om dit te steunen vanwege de smalle sloten en duikers hier maar wij konden daar niet voor zijn en vonden dat een knelpuntenschouw wat later in juli voldoende moest zijn, zodat nest- en paaigelegenheden beter zijn beschermd. Het voorstel is afgewezen.
Dan was er een voorstel om bij de verbetering van de waddenzeedijk een fietspad aan te leggen op de Balgzanddijk, een afgelegen stuk dijk bij Den Helder (Oostoever bij ‘t Kuitje) dat nu door ontelbare trek- en wadvogels wordt gebruikt als vluchtplaats bij hoog water en storm, als de slikken op het wad onder water staan. Het stuk dijk van 6 km is nu eigenlijk nauwelijks bereikbaar, het is afgesloten door hekken en er komen alleen schapen. Het wordt beheerd door Landschap Noord-Holland dat ook fel tegen een fietspad hier was. Wij zijn in principe eigenlijk voor meer recreatieve voorzieningen maar moesten hier toch een goede afweging maken. Aangezien wij ook een fietser van Den Helder naar Wieringen niet voor zijn plezier 2x 6 km om zien rijden terwijl hij verderop wel langs de dijk kan fietsen, was onze keus voor de vogels logisch, maar het voorstel werd maar net afgestemd, dus niet iedereen stelde hier het natuurbelang voorop.
Baggeren en maaien Een volgende voorstel was om 5,5 miljoen extra beschikbaar te stellen voor het baggeren dit jaar. Aangezien er nu eindelijk gebaggerd kan worden (Alkmaar, Wormer- en Jisperveld, Waard-Groetkanaal), waren wij (en de meeste andere bestuursleden) voor, al was het alleen maar om de achterstand wat in te halen.
In september kwam het voorstel op tafel om extra geld beschikbaar te stellen voor het maaien van waterplanten. Daarbij hebben wij vragen gesteld en voorstellen gedaan om vissterfte en natuurvernietiging te voorkomen, om dit zo mogelijk te beperken tot 1 keer per jaar, en anders alleen in het midden van waterlopen te maaien (de doorstroming moet verzekerd blijven want veiligheid heeft altijd prioriteit nummer 1). Ook komen er steeds meer planten, vaak monoculturen, omdat op veel plaatsen een baggerachterstand is en het water steeds helderder wordt. Het Waterschap neemt steeds meer stedelijk water in onderhoud, wat extra kosten zal geven. In oktober kwam het Waterplan (WBP4) aan de orde, zeg maar de bijbel van het Hoogheemraadschap. Het geeft de voornemens, het beleid en de te nemen maatregelen voor de komende 5 jaar aan en is afgestemd op de waterplannen van Rijk (RWS), provincie en de KRW (Kaderrichtlijn Water van Europa). Hierbij kwam voor ons een belangrijke zaak aan de orde, de minimumwaterdiepte van watergangen en sloten. Men wilde die terugbrengen naar 40 cm maar dankzij een amendement van Water Natuurlijk en de steun van andere partijen wisten we dit terug te brengen naar 50 cm, zoals de oude waterschappen dat ook altijd hanteerden.
Begroting en keur
In november kwamen de begroting 2009 en de nieuwe Keur aan de orde. Over de begroting was wel het een en ander te zeggen, ook wij ontkomen niet aan de kredietcrisis, maar hebben wel de nodige verplichtingen opgelegd gekregen door Den Haag en de provincie. De voornaamste zijn de verhoging van de dijken (alle buitendijken zoals de Hontsbosche Zeewering, de duinen en de IJsselmeerdijken moeten versterkt worden). Verder de binnendijken zoals ruim 400 km boezemkades en binnendijken die volgens nieuwe normen van de provincie te laag of te zwak worden bevonden. Ook de aanleg van waterbergingen in alle polders om de verwachte toename van de neerslag door de klimaatverandering te kunnen opvangen en de maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit (de KRW). Al deze programma’s moeten voor een groot gedeelte voor 2016 klaar zijn. Dat blijkt niet mogelijk zonder verhoging van de waterschapslasten. In de begroting is dan ook een verhoging van 5% voor het volgend jaar opgenomen en zijn verschillende maatregelen wat uitgesteld omdat we anders nooit op tijd aan alle opgelegde verplichtingen kunnen voldoen. Wel waren alle partijen het er over eens dat het baggeren moet blijven doorgaan, en ook de projecten voor de vismigratie blijven overeind staan al zijn de eerste resultaten voor ons nog erg teleurstellend, dat moet veel beter.
Overigens is er ook nogal wat ophef over de nieuwe belastingtarieven. De nieuwe Waterschapswet die door de regering is opgesteld veroorzaakt een andere verdeling van de lasten en voor sommige mensen, vooral boeren en bedrijven met veel grond pakt dat in enkele gevallen erg onvoordelig uit. Natuurgebieden daarentegen worden ontzien en gaan veel minder betalen. Voor de meeste burgers scheelt het niet zoveel al is de verdeling wel anders en wordt er nu duidelijk onderscheid gemaakt tussen belasting voor de Waterkeringen en sloten en gemalen, de “Watersysteemheffing” genoemd, en die voor de Waterkwaliteit, de “Zuiveringsheffing” genoemd, (o.a. rioolwaterzuivering).
Bij de behandeling van de Keur was er niet zoveel te melden. Hierin staan de regels waaraan ieder zich moet houden, bv. bij de aanleg van een steigertje in de sloot achter zijn huis, of bij graven in de buurt van dijken en wateren. Maar ook over het plaatsen van afrasteringen en het leggen van kabels in dijken en sloten. Wel staat er nu ook een verbod in om vis uit te zetten of vaste vistuigen te plaatsen, zonder dat daar toestemming voor is in de vorm van een door het Waterschap goedgekeurd Visserijplan. Feitelijk betekent dat, dat de VBC’s, de Visstand-beheerscommissies die overal opgericht worden, een wettelijke status krijgen wat ook door de regering wordt ondersteund.
Sjaak van der Bliek, november 2009.