Nieuw meervalonderzoek in Hoogheemraadschap Rijnland

Daarmee krijgt eerder onderzoek van tien jaar geleden een vervolg, waarbij dit keer ook de vangstmeldingen van sportvissers een belangrijke rol spelen.

Het vermoeden bestaat dat de meervalpopulatie in de Westeinderplassen de afgelopen tien jaar sterk is toegenomen.

Ook zijn er signalen dat de soort zich sindsdien behoorlijk heeft verspreid over het hele beheergebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland (zie kaart). Dit vervolgonderzoek moet uitwijzen of dat klopt en in hoeverre daarbij ook sprake is van inmenging van de meervalpopulatie in de grote rivieren.

PIT-tags
Samen met de lokale beroepsvisser Theo Rekelhof wordt op de Westeinderplassen vanaf mei t/m augustus een zogenaamd merk-terugvangonderzoek uitgevoerd. Hiervoor worden gedurende deze periode om de week meervallen gevangen met o.a. fuiken. Bij de gevangen eervallen wordt inwendig een merkje (PIT-tag) aangebracht – vergelijkbaar met de chips die huisdieren krijgen – door een hiervoor gecertificeerde medewerker van Sportvisserij Nederland. Een meerval die wordt teruggevangen wordt gescand, zodat aan de hand van de verhouding tussen de gemerkte en niet gemerkte vissen de omvang van de populatie kan worden geschat.

Genetisch onderzoek
Uit het eerdere onderzoek bleek dat de meerval in de Westeinderplassen genetisch gezien afwijkt ten opzichte van de meerval in de grote rivieren. Daarom wordt in dit nieuwe onderzoek ook gekeken of de ‘Westeinder- meervallen’ in genetisch opzicht nog steeds als uniek kunnen worden bestempeld. Daarbij wordt ook gekeken naar de genetische samenstelling van de meervallen in de rest van Rijnland. De centrale vraag daarbij is of dit vooral vissen – of afstammelingen daarvan – zijn uit de Westeinderplassen of dat het meervallen betreft die vanuit de grote rivieren via sluizen bij o.a. Gouda het boezemstelsel van Rijnland zijn ingetrokken. Ook genetische vermenging van beide populaties is niet uitgesloten.

Meld jouw meerval
Samen met hengelsportverenigingen, sportvissers en beroepsvissers wordt getracht om de verspreiding van de meerval in Rijnland zo goed mogelijk in kaart te brengen. Bij deze samenwerking tussen de waterbeheerder, sport- en beroepsvisserij (waarmee kennis en expertise worden gebundeld) zijn hengelvangsten van grote waarde. Sportvissers die in Rijnland – buiten de Westeinderplassen – tussen 2018 en nu één of meerdere meervallen hebben gevangen, worden opgeroepen om deze vangsten (met vangstlocatie, -datum, lengte plus foto) te melden. De eerste 200 sportvissers die via www.meervalmeldpunt.nl hun vangsten melden krijgen het MijnVISmaat
meetlint XL toegestuurd. Door mee te doen aan deze vorm van ‘citizen science’ draag jij als sportvisser je steentje bij aan belangrijk onderzoek.

Uitkomsten onderzoek 2012-2013
Uit het eerdere onderzoek bij de Westeinderplassen in 2012 en 2013 kwam naar voren dat de meervalpopulatie hier genetisch uniek is en destijds uit zo’n 1.700 exemplaren bestond. Daarbij bleek sprake van een evenwichtige leeftijdsopbouw met volwassen exemplaren tot 150 centimeter. De rietzudden bleken erg belangrijk als overwinterings- en schuilgebied voor de meerval. Daarom is destijds aanbevolen om de rietzudden en oevers met steenstort in stand te houden en niet altijd met een vooroever af te schermen. Uit de resultaten van het onderzoek bleek tot slot – en niet geheel verrassend – dat de meerval er een duidelijk dag- en nachtritme op nahield.