Om meer zicht te krijgen op de brasempopulatie in de Zuidelijke Randmeren (Gooimeer, Eemmeer en Nijkerkernauw) onderzoeken Sportvisserij Nederland en Sportvisserij MidWest Nederland de migratie van deze vissoort in het gebied. Het onderzoek moet bijdragen aan duurzame vangstquota op brasem voor de beroepsvisserij.
Voor het onderzoek krijgen in totaal zestig brasems een zender in de buikholte geïmplanteerd. Iedere zender geeft een specifiek signaal af dat door een netwerk van geplaatste hydrofoons (ontvangers) in de Zuidelijke Randmeren en de wateren daaromheen wordt opgevangen. De zenders hebben een levensduur van ruim drie jaar, waarmee de onderzoekers voorzien een goed beeld te krijgen van de migratiepatronen van de vissen.
Brasems met zenders
De eerste dertig brasems – vissen die zijn gevangen tijdens een visstandonderzoek – hebben in oktober 2019 een zender gekregen en zijn inmiddels allemaal meerdere keren gesignaleerd door de hydrofoons. Tot maart 2020 waren al negen vissen van de Zuidelijke Randmeren naar het Markermeer gezwommen. Eén brasem werd zelfs gesignaleerd op het Ketelmeer, gelegen op ruim vijftig kilometer afstand. Hoewel een deel van de brasems dus allerminst honkvast blijkt, is het voor conclusies nog te vroeg. In oktober van dit jaar krijgen nog eens dertig brasems een zender en worden alle brasems nog drie jaar lang gevolgd. Pas daarna volgen de uiteindelijke resultaten en conclusies.
Beroepsvissers halen een net binnen tijdens het monitoringsonderzoek op de randmeren.
Netwerk van hydrofoon
Cruciaal voor het succes van dit onderzoek is een goed dekkend netwerk van hydrofoons om signalen op te vangen. Daarom wordt nauw samengewerkt met Wageningen Marine Research (WMR). Zij doen ook onderzoek naar brasem-migratie op het IJsselmeer en Markermeer en zenderen daar vissen en plaatsen hydrofoons. Het gezamenlijke hydrofoonnetwerk reikt nu van Nijkerk tot Amsterdam en van Muiden tot aan de Afsluitdijk. Dankzij onderzoeksinstituut NIOO-KNAW- een andere samenwerkingspartner – zijn ook eventuele brasems bij de Markerwadden waar te nemen. Zij hebben namelijk een netwerk van hydrofoons rondom de Markerwadden opgezet. Tot slot sluit ook het hydrofoonnetwerk van het project Swimway Vecht aan op het onderzoeksgebied. Dit netwerk omvat het Ketelmeer tot aan de Overijsselse Vecht voorbij Nordhorn in Duitsland. Hoe reislustig de brasems van de randmeren echt zijn moet nog blijken, maar we zullen ze dankzij het brede netwerk van hydrofoons niet snel uit het oog verliezen.
Schat aan informatie
De komende tijd zal het hydrofoonnetwerk in het noorden van Nederland nog worden uitgebreid. Verschillende migratieonderzoeken van meerdere organisaties staan gepland voor de Waddenzee, Lauwersmeer en Eems. Het gezamenlijk opgebouwde netwerk zal migratiebewegingen van alle gezenderde vissoorten gaan volgen, wat naar verwachting een schat aan informatie gaat opleveren. Nooit eerder vond in Nederland op deze schaal onderzoek naar vismigratie plaats.
Duurzame vangstquota
Om daadwerkelijk tot duurzame vangstquota voor de beroepsvisserij op brasem te komen, moeten we zien te achterhalen in hoeverre de diverse populaties tussen de Randmeren, Markermeer, IJsselmeer en andere wateren migreren. Dit onderzoek is onderdeel van een groter project waarbij in samenwerking met de twee beroepsvissers op de Zuidelijke Randmeren drie jaar lang visstandmonitoring wordt gedaan om tot een schatting van het totale witvisbestand te komen. Daarmee is uiteindelijk een duurzaam quotum voor zowel brasem, blankvoorn als kolblei te bepalen.